Zadaniem pielęgniarki jest udzielenie ogólnie pojętych świadczeń zdrowotnych, w tym: pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych itd. Co więcej, osoba na tym stanowisku zajmuje się promowaniem zdrowia i opieką nad chorymi oraz zdrowymi pacjentami. Wśród zadań pielęgniarki znajduje się także wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów życiowych pacjentów i pobieranie materiału do badań diagnostycznych. Czy pielęgniarka może wystawiać skierowania na badania? Jakie badania wykonuje pielęgniarka? O tym będziemy pisali w dalszej części artykułu.
Czy pielęgniarka może wystawiać skierowania na badania?
Pielęgniarka w sposób legalny ma możliwość wystawiać skierowania na badania, o ile ma ona tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa albo dyplom ukończenia co najmniej studiów licencjackich na kierunku pielęgniarstwo.
Potwierdza to zapis w Ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej:
“Pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo mają prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, z wyjątkiem badań wymagających metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta”.
Prawo określa także listę badań diagnostycznych, na które pielęgniarki mogą wystawić skierowanie. Wykaz ten znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 stycznia 2018 r. w sprawie wykazu substancji czynnych zawartych w lekach, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych ordynowanych przez pielęgniarki i położne oraz wykazu badań diagnostycznych, na które mają prawo wystawiać skierowania pielęgniarki i położne.
Na co pielęgniarka może wypisać skierowanie?
Poniżej wskażemy listę badań, na które pielęgniarka może wypisać skierowanie, wraz z przykładami tych badań.
Badania moczu:
- ogólne badanie moczu z oceną mikroskopową osadu.
Badania kału:
- badanie w kierunku obecności pasożytów;
- badanie w kierunku stwierdzenia krwi utajonej.
Badania hematologiczne:
- morfologia krwi obwodowej ze wzorem odsetkowym i płytkami krwi;
- odczyn opadania krwinek czerwonych (OB).
Badania układu krzepnięcia:
- czas protrombinowy (INR).
Badania biochemiczne i immunochemiczne w surowicy krwi:
- sód;
- potas;
- kreatynina;
- glukoza hemoglobina glikowana (HbA1c);
- doustny test tolerancji glukozy (DTTG);
- białko C-reaktywne (CRP);
- badanie w kierunku toksoplazmozy (IgG, IgM);
- badanie w kierunku różyczki (IgG, IgM);
- badanie przeciwciał anty-HCV, anty-HBs;
- badania w kierunku kiły (VDRL).
Badania z zakresu serologii grup krwi:
- oznaczenie grupy krwi ABO i antygenu Rh D;
- oznaczenie przeciwciał anty-Rh.
Badania elektrokardiograficzne:
- EKG w spoczynku.
Badania mikrobiologiczne:
- szybki test lateksowy posiew moczu z antybiogramem.
Badania radiologiczne:
- zdjęcie klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej.
Badania inne:
- próba tuberkulinowa RT23.
Jakie badania wykonuje pielęgniarka?
Badania wykonywane przez pielęgniarkę mogą pokrywać się z przytoczonym powyżej wykazem badań, na które może ona wystawiać skierowanie. To, jakie badanie wykonuje pielęgniarka, zależy głównie od dziedziny pielęgniarstwa, jaką się zajmuje.
Muszą mieć one odpowiednie przygotowanie do wykonywania tych czynności. Dlatego też nasza instytucja przygotowała szeroką ofertę kursów kwalifikacyjnych oraz specjalistycznych, które przygotują pielęgniarkę do samodzielnego wykonywania czynności zawodowych w obszarze realizowanego szkolenia.
Przykładem jest “Kurs specjalistyczny wykonanie i interpretacja zapisu elektrokardiograficznego u dorosłych dla pielęgniarek i położnych”, dzięki któremu pielęgniarka nauczy się nie tylko prawidłowo wykonywać EKG, ale także interpretować jego wyniki. Ponadto ukończenie kursu zostanie potwierdzone zaświadczeniem w języku polskim wydanym na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2016 r. w sprawie kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych. Absolwent otrzyma także kartę kwalifikacyjną, która zgodnie z Rozporządzeniem stanowi potwierdzenie ukończenia szkolenia.
