Aby skutecznie leczyć, niezbędne jest postawienie prawidłowej diagnozy. Badanie fizykalne jest częścią procesu, podczas którego lekarz lub pielęgniarka mogą poznać stan zdrowia pacjenta i wdrożyć ewentualne dalsze działania.
Na czym polega badanie fizykalne?
Badanie fizykalne (inaczej: przedmiotowe) to zbieranie informacji dotyczących stanu pacjenta za pomocą takich metod, jak:
- oglądanie
- obmacywanie (palpacja)
- opukiwanie
- osłuchiwanie
Jest to podstawowa metoda diagnostyczna, do której lekarz lub pielęgniarka przystępują zaraz po rozmowie z pacjentem. Dopiero wywiad lekarski w połączeniu z badaniem fizykalnym stanowią podstawę do wyboru kolejnych metod diagnostycznych.
Personel medyczny wykonujący badanie, subiektywnie ocenia fizyczny stan pacjenta, wyszukując patologii wskazujących na stan chorobowy. Dokonując przeglądu kolejnych układów anatomicznych zbiera informacje niezbędne do prawidłowego zdiagnozowania pacjenta.
Jakie informacje można uzyskać podczas badania fizykalnego?
Badanie przedmiotowe jest niezwykle ważnym badaniem – pozwala wstępnie i w krótkim czasie ocenić stan chorego, bez konieczności wprowadzania kosztownej i czasochłonnej diagnostyki, przeprowadzanej rozbudowaną aparaturą. Dzięki badaniu fizykalnemu lekarz lub pielęgniarka zbierają takie informacje, jak:
- ogólny wygląd zewnętrzny pacjenta: ocena proporcji i budowy ciała, stanu odżywienia, skóry czy włosów;
- stan tkanek wewnętrznych: napięcie, obrzęki, reakcje na ucisk;
- wyłapanie szmerów, wskazujących na ewentualne stany patologiczne w obrębie klatki piersiowej;
Sprawdzane są też parametry takie jak ciśnienie i tętno krwi, temperatura, oddech. Narzędziami pomocniczymi podczas badania są np. stetoskop, ciśnieniomierz, wziernik czy szpatułki.
Badanie fizykalne w pielęgniarstwie
Wywiad wraz z badaniem przedmiotowym może zostać przeprowadzony przez pielęgniarkę tylko po odbyciu specjalistycznego kursu, którego ukończenie nadaje odpowiednie kwalifikacje do diagnostyki pacjenta. Podczas szkolenia kursanci kształtują kompetencje niezbędne do samodzielnego i kompleksowego przeprowadzania badania – zarówno podmiotowego, jak i przedmiotowego. Potrafią również dokonać analizy wyników tych badań, aby móc trafnie sformułować wnioski i móc prawidłowo zaplanować i realizować opiekę pielęgniarską.
