Wśród podopiecznych pielęgniarek znajduje się grupa osób, które wymagają szczególnej uwagi oraz opieki. Są to pacjenci terminalni, wobec których należy roztoczyć nie tylko opiekę medyczną, ale również psychologiczną i emocjonalną. Kluczowa jest tu etyka opieki paliatywnej i zasady, których należy przestrzegać na co dzień przy przebywaniu z takimi pacjentami. To szczególnie istotne dla pielęgniarek, które chcą aktualizować wiedzę, zwiększać swoje umiejętności i być najlepsze w wykonywaniu wybranego zawodu. Sprawdź, na czym powinna skupiać się etyka w opiece paliatywnej.
Czym jest opieka paliatywna?
Opieka paliatywna to część opieki medycznej dotycząca pacjentów umierających i terminalnych. Wszelkie działania podejmowane w tym zakresie mają na celu łagodzenie symptomów choroby i ułatwianie przetrwania pozostałego czasu. Dziedziny, które ściśle łączą się z opieką paliatywną to między innymi farmakologia, chirurgia, anestezjologia, onkologia oraz praktyka ogólna i pielęgniarstwo.
W ramach działań podejmowanych przez osoby pracujące w jednostkach opieki paliatywnej znajduje się zbieranie wywiadu medycznego, wykonywanie badań przedmiotowych, konsultacje i pomoc specjalistów, zaspokajanie potrzeb oraz wsparcie psychiczne i emocjonalne pacjentów, oraz ich rodzin.
Z opieką paliatywną nierozerwalnie łączą się takie aspekty jak:
- łagodzenie bólu nowotworowego oraz innych objawów ściśle związanych z chorobą,
- afirmacja życia i tłumaczenie, że umieranie stanowi normalne zjawisko i kolejny etap życia każdego człowieka,
- integracja aspektów duchowych i psychologicznych,
- szeroki system wsparcia dla osób chorych w celu ich aktywnego życia na ile to możliwe,
- wsparcie dla rodziny osoby chorej, która zmaga się z chorobą nowotworową.
W powyższych działaniach niezwykle ważna jest etyka, którą powinni kierować się zwłaszcza lekarze oraz pielęgniarki onkologiczne.
Etyka w opiece paliatywnej – zasady
W przypadku pacjentów terminalnych pojawia się wiele trudności, zwłaszcza natury moralnej i psychologicznej. Dlatego bardzo ważna jest etyka opieki paliatywnej i postępowanie zgodnie z kluczowymi założeniami etycznymi dla tego obszaru. Wśród najważniejszych aspektów i zasad obowiązujących w opiece paliatywnej znajdują się takie jak:
- zapobieganie szkodzeniu – część działań i czynności terapeutycznych w leczeniu onkologicznym powoduje wiele dokuczliwych skutków ubocznych. O ile u osób mających szansę na wyleczenie się z choroby warto ryzykować tego typu działania, o tyle w przypadku pacjentów terminalnych nie należy działać na ich dodatkową niekorzyść i powodować kolejnych dolegliwości. We wprowadzeniu terapii należy więc zachować umiar,
- szacunek dla autonomii pacjenta – kluczowy w etyce w opiece paliatywnej jest szacunek dla decyzji podejmowanych przez chorego w odniesieniu do leczenia oraz opieki. Jednocześnie pacjent nie może oczekiwać od lekarzy i pielęgniarek podjęcia działań, które są uciążliwe lub bezcelowe. W Polsce dopuszczalne jest przez osobę chorą odmówienie leczenia oraz zrealizowanie prośby związanej z przerwaniem terapii już trwającej. Niedopuszczalna jest jednak eutanazja i realizowanie próśb o przyspieszenie zgonu,
- czynienie dobra – pielęgniarki paliatywne, jak i lekarze czy wolontariusze zajmujący się opieką paliatywną powinny zawsze postępować w taki sposób, który będzie korzystny dla danego pacjenta. Ocena zamierzonych działań nie zawsze jest jednak łatwa. Należy kierować się ułatwieniem i niesieniem ulgi. Niedopuszczalne jest podejmowanie działań i terapii, które mogą dodatkowo zaszkodzić osobie chorej,
- sprawiedliwość – etyka w opiece paliatywnej to również sprawiedliwy podział dostępnych zasobów oraz leków lub środków medycznych. W przypadku nowotworów złośliwych możliwości leczenia są ograniczone. Należy jednak zapewnić pacjentom równy dostęp do możliwych środków i lekarstw.
Aby zwiększyć posiadane kwalifikacje, a także zdobyć cenną wiedzę i umiejętności postępowania w trudnych sytuacjach wymagających namysłu etycznego, warto zrealizować ,,Kurs kwalifikacyjny onkologiczny dla pielęgniarek” dostępny na platformie dydaktycznej medical.edu.pl. Kurs jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia, a absolwent otrzymuje stosowne zaświadczenie potwierdzające zrealizowanie kursu.
