Zaktualizowano dnia 2 sierpnia 2024
Pomoc najbliższym i potrzebującym jest nie tylko szlachetna, ale też ubogaca osoby, które tę pomoc niosą. Szczególnie potrzebna jest opieka nad osobami przewlekle chorymi w wieku podeszłym i niesamodzielnymi, które choć bardzo chciałyby być aktywne i radzić sobie same, nie są w stanie tego robić. Opieka nad takimi osobami wymaga znajomości wielu zagadnień medycznych, jak i praktycznych, a kwalifikacje zawodowe w tej dziedzinie to w obliczu wielu potrzebujących pewna praca i stabilne wynagrodzenie. Sprawdź, jakie wykształcenie musi mieć osoba zajmująca się osobami niesamodzielnymi i co przysługuje osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji.
Czym jest niezdolność do samodzielnej egzystencji i jak wpływa na codzienne życie osób nią dotkniętych?
Niezdolność do samodzielnej egzystencji to stan, w którym u danej osoby występuje naruszenie sprawności organizmu w takim stopniu, że zachodzi konieczność stałej lub długoterminowej pomocy i opieki innych osób w zakresie realizacji podstawowych czynności i potrzeb życiowych. Sformułowanie to zawarte jest w Ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 13 ust. 5). Definicja ta najczęściej dotyczy osób w podeszłym wieku i cierpiących na choroby przewlekłe w zaawansowanych stadiach. Jednak w wyniku różnych przypadłości i zdarzeń, może też odnosić się do osób młodszych.
Opieka nad osobami przewlekle chorymi w wieku podeszłym i niesamodzielnymi to zarówno szeroko rozumiana pielęgnacja, jak i pomoc w dokonywaniu codziennych spraw, takich jak zakupy, sprawy urzędowe, wizyty u lekarza czy uiszczanie opłat.
Definicję osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji można też znaleźć w zapisach prawnych dotyczących niepełnosprawnych. W tym rozumieniu osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji wymagają pomocy innych osób w zakresie samoobsługi, poruszania się i komunikacji. Co ważne, za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji można też uznać kogoś, kto cierpi na schorzenia natury psychicznej. Choć w takim przypadku często jest on zdolny do wykonywania czynności związanych z myciem się czy ubieraniem, przesłanką do zaliczenia go do osób niesamodzielnych egzystencjalnie są często niehumanitarne warunki życia.
Niezależnie od medycznej przyczyny zaistniałych utrudnień, osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji cierpią nie tylko w sposób fizyczny, ale też psychiczny. Niemożność wykonania najprostszych czynności takich jak potrzeby fizjologiczne, mycie się, ubieranie czy przygotowanie posiłku i wyjście na spacer bywają często przyczyną depresji.
W tym miejscu niezwykle istotną rolę odgrywa opiekun osoby niezdolnej do samodzielnej egzystencji, który nie tylko pomaga w wykonaniu wszystkich niezbędnych zadań, ale też wspiera osobę potrzebującą, podnosi na duchu i stanowi bezcenne towarzystwo.
Statystyki i dane dotyczące osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji
Zapotrzebowanie na opiekunów osób starszych nieustannie wzrasta. Z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań wynika, że liczba osób niepełnosprawnych w Polsce wynosi 5,4 mln, co stanowi 12,2%. Ponadto rodziny osób przewlekle chorych coraz częściej decydują się na rozszerzenie opieki o osoby wykwalifikowane.
W tym miejscu warto też wiedzieć, co przysługuje osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji. Osoby starsze mogą liczyć na specjalny dodatek pielęgnacyjny do emerytury lub renty, a także na uzupełniające świadczenie 500+ wypłacane co miesiąc z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Osoby przewlekle chore w wieku podeszłym mają też prawo do zakupu wielu lekarstw w niskich cenach oraz możliwość skorzystania z darmowych leków zawartych w liście w przypadku, gdy ukończyły 65. rok życia.
Charakterystyka specyficznych potrzeb osób przewlekle chorych w wieku podeszłym
Osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji, jak i przewlekle chorzy w podeszłym wieku mają szereg potrzeb, które każdego dnia muszą być zrealizowane. To zarówno załatwianie potrzeb fizjologicznych, mycie się, ubieranie, dokonywanie zabiegów higienicznych, przygotowywanie i spożywanie posiłków, ale też rozrywka, spacery i dbanie o szeroko rozumianą kondycję organizmu. Ważne jest także codzienne zażywanie przepisanych przez lekarza leków.
Osoby przewlekle chore lub niezdolne do samodzielnego egzystowania potrzebują też kontaktu i rozmowy z drugą osobą, wsparcia w walce z chorobą czy w akceptacji istniejącej sytuacji. Ponadto nie mogą one wykonywać czynności związanych z utrzymaniem porządku w miejscu zamieszkania, dokonaniem niezbędnych opłat czy zakupów. Osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji potrzebują drugiej osoby, która będzie wykonywać te czynności za nich.
Formy opieki nad osobami niezdolnymi do samodzielnej egzystencji
Osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji wymagają najczęściej obecności pomocnej osoby przez cały czas. Niestety nie zawsze jest to możliwe. Niektórzy nie mają rodziny, inni posiadają najbliższych w innym mieście lub są oni na co dzień zajęci pracą i nie mogą być przy potrzebującym non stop. Dlatego w zależności od konkretnej sytuacji, stanu danej osoby i jej potrzeb można wyróżnić różne formy opieki nad osobami przewlekle chorymi w wieku podeszłym i niesamodzielnymi.
Jedną z najczęstszych rodzajów świadczenia pracy jako opiekun osoby niezdolnej do samodzielnej egzystencji jest opieka domowa. To sytuacja, w której pacjent nie wymaga hospitalizacji, a jego stan jest na tyle stabilny, że może on przebywać w domu. Jednocześnie jednak nadal zażywa przepisane leki i często cierpi na określone choroby. Taka opieka nad osobami przewlekle chorymi w wieku podeszłym i niesamodzielnymi polega najczęściej na wykonywaniu czynności pielęgnacyjnych w domu, a także pomocy podczas innych form aktywności.
Opieka dzienna to natomiast określenie najczęściej stosowane w odniesieniu do placówek zajmujących się opieką nad osobami w podeszłym wieku czy z chorobami przewlekłymi w specjalnych ośrodkach. Pobyt seniora w takim miejscu może obejmować zarówno zabiegi pielęgnacyjne, zabiegi terapeutyczne, które wykonują specjaliści, wyżywienie, jak i różnego rodzaju spotkania czy rozrywki. System opieki dziennej może też być realizowany w domach prywatnych np. w przypadku, gdy są to osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji.
Jednym z rodzajów pracy w zawodzie opiekuna osoby niezdolnej do samodzielnej egzystencji jest też opieka długoterminowa. Taka forma wyróżnia się długim okresem świadczenia usług. To najczęściej wybierany wariant w przypadku osób z ciężkimi chorobami przewlekłymi lub osobami niezdolnymi do samodzielnej egzystencji z powodów nieodwracalnych. W ramach opieki długoterminowej możliwe jest także podjęcie zatrudnienia wraz z zakwaterowaniem w domu pacjenta. W tej kwestii istnieją różne możliwości, jak i szanse na zdobycie dużego wynagrodzenia.
Opiekun osoby niezdolnej do samodzielnej egzystencji – zadania i wyzwania
Opieka nad osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji to przede wszystkim dbanie o higienę osobistą podopiecznego w tym mycie, czesanie, ubieranie, podawanie leków, karmienie czy pomoc w załatwianiu potrzeb fizjologicznych. To także baczne nadzorowanie stanu zdrowia chorego. Opiekun często też pomaga w utrzymaniu porządku w domu poprzez pranie, mycie naczyń, sprzątanie czy zmianę pościeli. Osoby takie niekiedy też robią zakupy i gotują dla podopiecznych i realizują w ich imieniu sprawy związane z płatnościami czy zakupem różnych przedmiotów.
Opiekun osoby niezdolnej do samodzielnej egzystencji powinien też w miarę możliwości i stanu chorego starać się organizować zajęcia i aranżować czas wolny podopiecznemu w sposób, który pozwoli mu wesprzeć stan psychofizyczny. To również obowiązek bieżącego informowania rodziny chorego o jego stanie, a także pomoc w uczeniu prawidłowej opieki nad podopiecznym.
Zawód opiekuna osoby przewlekle chorej, starszej czy niezdolnej do samodzielnej egzystencji wymaga dużego zaangażowania, cierpliwości i empatii. Naczelną wartością w tej pracy powinna być chęć pomocy drugiej osobie i pomoc w potrzebie.
Aby uzyskać kwalifikacje potrzebne do pracy w tym zawodzie, nabyć potrzebne umiejętności i wiedzę, warto wybrać ,,Kurs opiekuna osób niesamodzielnych” realizowany na platformie dydaktycznej medical.edu.pl. Absolwent otrzymuje stosowny certyfikat ukończeniu kursu w języku polskim, dokumentację zgodną z wymogami MEiN, dzięki czemu może podjąć pracę zarówno w domach prywatnych, jak i w takich placówkach jak hospicja, domy pomocy społecznej, domy samopomocy czy placówki opieki paliatywnej. Kurs może być dofinansowany przez Urząd Pracy.
